راز ماندگاری سریالهای قدیمی ماه رمضان/ چرا از مناسبتیسازی فاصله گرفتهاند؟
تاریخ انتشار: ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۷۹۴۲۴۶
فیلمنامه، ایدهپردازی و اجرای تکنیکهای هنری، شاخصها و رمز موفقیت سریالهای خاطرهانگیز تلویزیوناند؛ سریالهایی که تلاش میکردند با حال و هوای رمضان همراه شوند و نه اینکه مخاطب را به فضایی غیر از رمضان سوق دهند. ۱۲ ارديبهشت ۱۳۹۹ - ۱۵:۲۱ فرهنگی رادیو و تلویزیون نظرات - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تلویزیون از دوران طلایی سریالسازیاش خصوصاً در ماه رمضان و مناسبتهای دیگر فاصله گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وقتی "اغما"ی سیروس مقدم را بار دیگر، پخش میکنند، یا "متهم گریخت" و "صاحبدلان"، یا مجموعههای دیگر در ژانرهای ملودرام، کمدی و مذهبی در دهههای 70 و 80، در وهله اول داشتنِ داستان و قدمهای بعدی ایدهپردازی و استفاده از تکنیکهای جذابِ هنری به ذهن میرسد که این روزها کمتر این المانها را میبینیم خصوصاً اینکه تقلایی هم برای فضاسازی مناسبتی ندارند.
زمانی میتوانستیم رمضان را با سریالهای رمضانی بهتر درک کنیم؛ اما رفتهرفته این دغدغه و همیّت کمرنگ شد. حتی دورانی که کمدیسازی رمضانی به اوج خودش رسید. در "خانه به دوش" و "متهم گریخت" هم میتوانستیم ویژگیهای اخلاقی و توصیفات رمضانی بیابیم. یا "گمگشته" رامبد جوان که داستان دزدی را روایت میکرد که به دلیل شباهت زیاد با مرد ثروتمندی به نام "سیدجلال" خودش را به جای او جا میزند و از موقعیت او سوء استفاده میکند. شاید چنین ایدهای اکنون برای فیلم یا سریال کلیشهای به نظر بیاید، اما"گمگشته" در سال 1380 با ایده جذابی که داشت ، محبوب مخاطبان شد.
داشتن سوژههای بکر و برنامه داشتن برای ساخت سریالهای رمضانی، نقاط متمایزی است که کمتر این روزها در مجموعههای تلویزیونی شاهدیم. وقتی دست به ساخت سریالی معنوی میزد از آن "صاحبدلان" متولد میشد که بیشک نوشته علیرضا طالبزاده، تهیهکنندگی رضا جودی و کارگردانی محمدحسین لطیفی و درخشش حسین محجوب همه در کنار هم موفقیتی ماندگار را برای تلویزیون رقم زد، هنوز هم بعد از چندین بار تکرار، دوستداشتنی و دلچسب است.
جالب است که این روزها حضور برخی از سریالهای قدیمی رمضانی در کنداکتور رمضانی امسال، برای برخی تبدیل به تهدید شده است. تکرار طنازیهای هاشم و مادر عصبانی، کمتحمل و رنجکشیده (مریم امیرجلالی) بیش از سریالهای رمضانی بازدید داشته است. طبق آمار تلوبیون تا به امروز بیش از 9 هزار بار دیده شده در صورتی که سریال "سرباز" کمتر از 5 هزار دیده شده است. کارِ ماراتن رمضانیها با قدیمیهای رمضانی سختتر و جدیتر میشود؛ هشداری هم برای تلویزیونیها است که مخاطب هوشمند امروز خریدار محتوا، مضامین و جذابیتهای داستانی است که در کمتر سریالی امروز این شاخصهها یافت میشود.
پیش از این با تهیهکننده سریالهای نوستالژی تلویزیون گفتوگویی کردیم و او به این دلایل و رازهای موفقیت اشاره کرد. اسماعیل عفیفه که سریالهایی همچون "میوه ممنوعه"، "پس از باران" و "همسایهها" را در کارنامه هنری خود دارد، درباره رمز موفقیت سریالهای خاطرانگیز و نوستالژی تلویزیون را در بهرهمندی از مسائل تکنیکی و ایدهپردازی مناسب دانست و به خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت: اگر این نکات در مرحله اجرا به درستی عمل نشود، چنین سریالی جایگاه هنری مطلوبی ندارد. سوژه و فیلمنامه باید مخاطب را درگیر خود کند. این اتفاق درست و مخاطبپسند در برخی از سریالهای ما نمیافتد و یکی از اشکالات هم نداشتن فضای قصهگویی در سریالهایی است که هیچ توفیقی ندارند.
وی با بیان این که توانایی تکنیکی سریالها برای مخاطب اهمیت دارد، افزود: کارگردان، تهیهکننده و بازیگران با رفتار تخصصی و هنرمندانه خودشان، جایگاه مردمی سریال را تثبیت میکنند. قطعا اگر به تکنیکهای خلق اثر تلویزیونی توجه کنیم، امروز هم میتوانیم سریالهای موفق بسازیم. نوستالژی و ماندگاری آثار به ایده، پلان، فیلمنامه و اجرای درست گروه برمیگردد و یک بازیگر، یا کارگردان و حتی نویسنده به تنهایی نمیتواند سریال تلویزیونی را به موفقیت برساند.
این تهیهکننده با اشاره به ساخت سریالهای نوستالژیک و قدیمیهای موفق در مناسبتها، خاطرنشان کرد: مدیران تصمیمگیرنده نقش مهمی در ساخت سریالها دارند. چرا که در زمان ایدهپردازی میتوانند با تصمیمگیری درست، جریان ایده را به سمت درست هدایت کنند و حتی جلوی تصویب فیلمنامهها، ایدههای نادرست و حتی تکراری را بگیرند. نقش عوامل سریال هم حائز اهمیت است؛ مدیران تصمیمگیرنده بخش سریال میتوانند کار سریالسازی را خصوصاً در ایام ماه رمضان به بهترین ایدهها و افراد حرفهای واگذار کنند.
البته در همان سالها سریالی به نام "آخرین گناه" هم ساخته شد که با استفاده از جلوههای ویژه بصری، علاوه بر تصویرسازیهای مبتذل حتی نتوانست کوچکترین پیامی را در سریالش منتقل کند. "آخرینگناه" اوج ابتذال معناگرایی تلویزیون بود و مسیر سریالهای دینی در تلویزیون را به کلی منحرف کرد. سریالی که حسین سهیلی ساخت و در کنار حمیدرضا پگاه و علی دهکردی، حضور مرحوم جمشید مشایخی هم قابل توجه بود.
در ادامه کمدیسازی، "زیرزمین" این بار با بازی فتحعلی اویسی و بازگشت ابوالفضل پورعرب به تلویزیون، ساخته شد. سریالی که توانست در سال 1385 به پربینندهترین سریال ماه رمضانی تبدیل شود. شبکه 5 سیما که آن روزها به عنوان شبکه تهران شناخته میشد هم "بوی خوش زندگی" به کارگردانی و نویسندگی علی شاهحاتمی را روی آنتن میبرد و مجید صالحی و خشایار راد و یوسف مرادیان و دیگر بازیگران ایفای نقش میکردند. سریال کاملاً متوسطی که داستان مشابهش را در دیگر آثار دیده بودیم.
روی هم رفته تلویزیون ایام خوشی را برای مخاطبین سپری میکرد و بیننده را میتوانست در هنگامه افطار و لحظات افطار همراه کند اما این روزها کمتر چنین اتفاقی را میبینیم. آنقدر از این مناسبت و فضا دور شدهاند که مخاطب سریالها را بیگانه با ایام میداند و پیشنهاد میشود برخی از آنها در روزهای روتین، پخش شوند. اهمیت مناسبتسازی در سریالسازی به ورطه فراموشی سپرده شده و در برنامهسازی هم کلیشه، کپیکاری و دور شدن از خلاقیت و نوآوری به چشم میخورد.
سریال و برنامهای موفق است که اصول فنی و تکنیکی را رعایت کند و قبل از هرچیز ایدهپردازی و سوژهیابی را درست و اصولی پیش ببرد. طبیعتاً مردم تماشاگر چنین سریالها و برنامههایی میشوند. نه اینکه فیلمنامه و سناریو و طرح و ایدهای در کار نباشد و در مرحله اجرا هم به درستی عمل نشود. البته به ظنّ بسیاری از کارشناسان، چنین سریالی نه جایگاه هنری و فنی دارد و نه اینکه مخاطب هم پذیرای این نوع نمایشهای تلویزیونی خواهد بود.
سوژه و فیلمنامه باید مخاطب را درگیر خود کند؛ این حسّ درگیری از دغدغهمندی نویسنده و دیالوگهای جذاب و گویای بازیگر به مخاطب القاء میشود. مجموعههای تلویزیونی ما خصوصاً در این سالها از فقدان داستان و پرداختهای درست فیلمنامهای، رنج میبرند. تلویزیون و سریالهایش زمانی قصهگو بودند و نداشتن فضای قصهگویی در سریالها باعث شده که این مجموعههای تلویزیونی نه تنها به ماندگاری نرسیده بلکه در زمان پخش هم به هیچ توفیقی دست پیدا نکردهاند.
همیشه سوژه و موضوع برای کار سریالسازی وجود دارد فقط باید تلویزیون تصمیم بگیرد دایره ایدهپردازی نویسندگانش را گسترش بدهد. به جای تصویب فیلمنامه با 4 قسمت یا در حد طرح و سیناپس، در ضوابط ایدهپردازی و خلق شخصیت و روایتگری، تجدیدنظر کنند. اعتبار تلویزیون با سریالهای دقیقه نودی و نگارش فوری و بدون تأمل فیلمنامههایی که عمدتاً خرده داستاناند، در نظر مخاطب از بین میرود.
تلویزیون و سریالهایش زمانی قصهگو بودند و نداشتن فضای قصهگویی در سریالها باعث شده که این مجموعههای تلویزیونی نه تنها به ماندگاری نرسیده بلکه در زمان پخش هم به هیچ توفیقی دست پیدا نکردهاند.
جبران بیتفاوتی به قاره آفریقا در قابِ شبکه خارجی تلویزیون/ هوسا تیوی ماهوارهای میشود؟رقابت شبکهها و سردرگمی مخاطبان ماه رمضان تلویزیون/ چقدر کانالها را زیر و رو کنیم؟
با نیمنگاهی به رمضانیهای سالهای اخیر همه این ضعفها به یادِ مخاطب میآید و تکرار رمضانیهای گذشته، تازگیها و دلچسبیها را به یاد میآورد. مخاطب را با این سؤال روبرو میکند "چرا از مناسبتیسازی فاصله گرفتهاند؟".
انتهای پیام/
R1515/P/S4,1430/CT6 واژه های کاربردی مرتبط شبکه های سیمای جمهوری اسلامی ایران کارگردانان سینما و تلویزیون ایران بازیگران سینما و تلویزیون ایران ماه مبارک رمضان سریال ایرانی رسانه ملی تلویزیونمنبع: تسنیم
کلیدواژه: شبکه های سیمای جمهوری اسلامی ایران بازیگران سینما و تلویزیون ایران ماه مبارک رمضان سریال ایرانی رسانه ملی تلویزیون شبکه های سیمای جمهوری اسلامی ایران بازیگران سینما و تلویزیون ایران ماه مبارک رمضان سریال ایرانی رسانه ملی تلویزیون مجموعه های تلویزیونی سریال های رمضانی ایده پردازی سریال سازی سریال هایی ساخت سریال ماه رمضان سریال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۷۹۴۲۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واکنش تهیه کننده نون خ به دستمزد نجومی سعید آقاخانی
به گزارش همشهری آنلاین، اخیراً بحث درباره ساختِ گران سریال در شبکه نمایشخانگی به سمتِ تلویزیون هم آمده است. یکی از تهیهکنندگان اینطور گفته که هر قسمت ۲ میلیارد تومان آب میخورد.
او کف برآورد یک سریال رده الف تلویزیون را بین ۲ و ۲.۵ میلیارد تومان میداند؛ با وجود اینکه ممکن است برخی از سریالها حتی با برآورد اولیه یک یا ۱.۵ میلیارد تومانی به ازای هر قسمت آغاز شوند، اما سالانه بسیاری از مجموعهها در میانه تصویربرداری به الحاقیه بودجه میرسند و در ادامه به ارقام ۲ تا ۲.۵ میلیارد تومانی به ازای هر قسمت میرسند.
حتی یکی از تهیهکنندگان سیما پرده از نرخ پایه تولید سریال الف در سال ۱۴۰۲ دقیقهای ۳۰ میلیون تومان برداشت. این گمانهزنیها به سمتِسریالهای زیرخاکی و نونخ آمد. حتی برخی اینطور اعلام کردند که سعید آقاخانی با دستمزد نجومی دوباره به تلویزیون آمده و حواشیای خاص را به جان خریده است.
مهدی فرجی در واکنش به این گمانهزنیها، بودجه عجیب و غریب و دستمزد نجومی سعید آقاخانی به خبرنگار تسنیم گفت: واقعاً بودجه این سریال به مانند بودجههای دیگر سریالهای معمولی تلویزیون است. حتی یک ریال از میراث فرهنگی دریافت نکردیم. با بودجه صداوسیما که بسیار بودجه معمولی بود مثل دیگر سریالهایش این کار را ساختیم.
وی افزود: میگویند سعید آقاخانی دستمزد نجومی گرفته؟ این نکته را از همان «نونخ» اول هم میگفتند او در تیم نویسندگان، کارگردانی و بازیگری است برای هرکدام یک دستمزد میگیرد. اما آن موقع گفتم و الان هم میگویم دستمزد سعید آقاخانی مثل دستمزدهایی است که صداوسیما به همه پرداخت میکند. او برای «نونخ» که از نویسندگی تا مونتاژ حدوداً یک سریال درگیر کار بود رقمی که دریافت کرد حتی به مراتب از سریال «راز بقا» نمایشخانگی به مراتب کمتر بود. شاید برخی بپرسند چرا؟ چون آقاخانی به شاد کردن مردم علاقهمند است و این باور را دارد صداوسیما همچنان رسانه فراگیری است و مردم آن را میبینند.
فرجی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا سعید آقاخانی نسبت به اظهارنظر مجازی که داشته، «نونخ۵» پایان مجموعههای «نونخ» است تجدیدنظری خواهد داشت، گفت: نمیدانم واقعاً؛ یک مقدار باید جلو برویم و ببینیم ظرفیتهای داستانی برای «نونخ۶» پیدا میشود.
فرجی همچنین در خصوص احیای نهضت ساخت سریالهای دنبالهدار تلویزیون توسط سیمافیلم، خاطرنشان کرد: مهمترین موضوع در سریالهایی که چند فصلهاند و به صورت سری ساخته میشوند، قصه است. حتماً باید به قصه به طور خاص و ویژه توجه کنیم، زیرا توجه به قصه و فیلمنامه، این ظرفیت را ایجاد میکند که مردم آن سریال را دوباره ببینند و دنبالش کنند. به هر حال این نوع سریالها برای مردم یک نوع وابستگی ایجاد کرده که قصه و فیلمنامه خوب میتواند این خاطرات خوش و نوستالژی زیبا را برایشان تکرار کند.
او در پاسخ به این سؤال که نظرسنجیهای تلویزیون را باور دارد که ۷۰ درصدِ مردم تلویزیون میبینند، افزود: من گاهی احساس میکنم بینندگان ما بیشتر از این آمارها و ارقاماند. صداوسیما شاید در این خصوص خیلی سختگیرانه اظهارنظر میکند. در ارتباطاتی که با مردم داریم میبینیم مخاطبان ما را به واسطه «نونخ» میشناسند و چقدر این سریال را دنبال کردهاند؛ به این باور میرسیم شاید بیش از این درصدها مردم مخاطب تلویزیون و سریالهایش هستند.
فرجی که گفته میشود قرار است یک سریال در نمایشخانگی را پیگیری کند به «کندو» احمدرضا درویش اشاره کرد که خیلی جدّی امسال این سریال را دنبال میکند که به جایی برسد.
کانال عصر ایران در تلگرام